Mensen als mens zien in plaats kasje naar de de muur sturen.
Address
J. Rebelstraat 24
1069 CC Amsterdam
020- 705 300 50
Nieuwe daklozen worden ze genoemd – of ‘pechmannen’. Het zijn daklozen die geen psychiatrische of verslavingsproblemen hebben, maar op straat zijn beland door schulden, ontslag, te weinig zzp-inkomsten of een scheiding. Andere oorzaken zijn bijvoorbeeld hoge woonlasten, het tekort aan betaalbare woningen en de verlaging van bijstandsuitkeringen voor samenwonenden. De pechmannen komen woensdag aan bod in de Tweede Kamer, die debatteert over het schulden- en armoedebeleid. „
Op het oog zijn nieuwe daklozen minder kwetsbaar dan ‘traditionele’ daklozen en vaak ook sneller te helpen”, zegt Judith Wolf, hoogleraar maatschappelijke zorg aan het Radboudumc, „maar dat betekent nog niet dat zij zichzelf kunnen redden.”
Precieze cijfers over de ‘nieuwe daklozen’ zijn er niet, maar het gaat om een forse groep. Het aantal geregistreerde daklozen steeg tijdens de crisisjaren 2009-2015 met bijna 75 procent, tot 31.000, en daalde vorig jaar licht, volgens CBS-cijfers. Ongeveer 60 procent heeft een „zorgprofiel”, de overige 40 procent is door „pech onderweg” op straat beland, schat Rina Beers van de brancheorganisatie Federatie Opvang. Als je de niet-geregistreerde daklozen meetelt, zijn er tienduizenden nieuwe daklozen, schat Beers.
Driekwart van de nieuwe daklozen in Amsterdam is man en ruim 80 procent heeft de Nederlandse nationaliteit, meldde het Trimbos Instituut in 2015 op basis van een lokale pilot. De adres-hoppers, zoals het Trimbos ze noemde, zijn jonger (gemiddeld 38 jaar), diverser als groep en meer gemotiveerd dan andere daklozen.
Snelle hulp is belangrijk voor hen, maar in de praktijk ontbreekt het daar vaak aan. Nieuwe daklozen krijgen vaak te horen dat ze hun problemen zelf moeten oplossen, of binnen hun netwerk. Of ze willen dat zelf.
Het landelijke tekort aan sociale huurwoningen belemmert snelle huisvesting. Bij de daklozenopvang worden ze regelmatig geweerd – door de bezuinigingen in de psychiatrie, het gevangeniswezen en de jeugdzorg zijn er minder opvangplekken, aldus het Leger des Heils. En als pechmannen wel een plek krijgen, zitten ze tussen ernstige probleemgevallen. In hun pogingen op te krabbelen lopen ze ook nog geregeld vast in bureaucratie en regels.
Nog maar net van start en de eerste dakloze in Zaanstad is al ondergebracht bij een stadsgenoot. Richard voldoet door zijn historie als reiziger en kraker misschien niet echt aan het standaardbeeld van een 'pechman', maar komt wel in aanmerking voor het project, daar hij al lang dakloos is, zonder de complexe problematiek die daar vaak mee gepaard gaat.
Matties: “Ik kan gewoon niet begrijpen hoe onze overheid mensen zo lang op straat kan laten lopen en dat er dan initiatieven zoals dit moeten zijn om het wél te regelen. De menselijke maat verdwijnt, lijkt wel.”
…En die vul jij nu aan. Hoe gaat jullie nieuw verkregen huisgenootschap vorm krijgen?
Matties: “Richard is zelfstandig en heeft zijn eigen leven. Ik ga ook echt niet patriarchaal doen. Hij moet gewoon ergens terecht kunnen en zijn verhaal kwijt kunnen. Deze jongen heeft bijzondere kwaliteiten. Voor iemand die zo lang dakloos is geweest en niet aan de drugs of alcohol is geraakt én geen schulden heeft... Ik heb mensen aan minder er onderdoor zien gaan.”
Eenzaam
Naast de financiële voordelen wordt door verhuurders bij Onder de Pannen ook wel eens gekozen voor een huisgenoot, omdat het dan wat minder stil is in huis. Dit is bij Matties niet het geval; hij heeft twee kinderen (zeventien en achttien), een herder en drie katten. Lachend: “Waarvan het jongste katje die herder weer aankan… En een intelligente vrouw. Richard vindt het heel fijn met haar te praten. En we maken samen regelmatig ook lekker ruzie, omdat we het heel vaak niet eens zijn.”
Hoe komen jullie bij elkaar en bij Onder de Pannen?
Matties: “Mijn gebruikelijke geluk, ik was op een cursus en was buiten een sigaretje aan het roken, toen hij langs kwam fietsen en we raakten in gesprek. Richard was in alle staten, dus ik ging maar eens mee naar het sociaal wijkteam met hem. En dan zie je dus dat ze onmachtig zijn omdat ze bijna geen bevoegdheden hebben. Ik denk dat jullie (De Regenboog Groep –red.) maar een hele grote stapel van die Onder De Pannen folders moeten neerleggen daar. Het is echt dank zij jullie dat wij hier nu zitten. Dat jullie hier al jaren mee bezig zijn in Amsterdam en daarvoor er tien jaar voor gevochten hebben dat mensen zoiets simpels mogen doen als een kamer onderverhuren aan iemand die dat nodig heeft.”
Win-Win
Het project ook voordelen voor inwoners van Amsterdam en Zaanstad die niet hun hele (huur-)woning nodig hebben. De kamer die ze over hebben kan nu via de regeling legaal verhuurd worden en zo kunnen zij er ook nog iets aan overhouden. Zelfs wanneer de inwoners een sociale huurwoning hebben, een uitkering ontvangen en toeslagen, worden ze niet gekort maar kunnen ze er nog iets aan overhouden.
Ook een kamer verhuren? Kijk snel naar de mogelijkheden! Ook in Zaanstad.
Mensen als mens zien in plaats kasje naar de de muur sturen.
J. Rebelstraat 24
1069 CC Amsterdam
020- 705 300 50